Linh chi đỏ (Ganoderma lucidum) là một loại dược liệu được trồng trọt từ lâu đời, không chỉ là nấm ăn, mà còn là một loại dược liệu quý hiếm, được ghi trong sách “Thần Nông bản thảo” từ 2000 năm trước. Linh chi được coi là một sản vật quý hiếm của đất rừng Đại Nam, nổi bật với các tác dụng như: Kiện não, bảo can, cường tâm, kiện vị, cường phế, giải độc, giải cảm và giúp con người sống lâu, tăng tuổi thọ. Giá trị dược lý của linh chi đỏ càng được khẳng định khi Hội nghị Nấm học thế giới thành lập Viện Nghiên cứu linh chi Quốc tế tại New York.  Một trong hai nhóm hoạt chất chính được nghiên cứu nhiều nhất trong linh chi đỏ là triterpen – nhóm chất có tiềm năng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh khác nhau, đặc biệt giúp ngăn chặn các gốc tự do, chống lại các tế bào khối u và sự phát triển của các tế bào ung thư. Với công dụng phong phú và đa dạng, các chế phẩm từ nấm linh chi đỏ ra đời ngày càng nhiều nhằm phục vụ chăm sóc sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, Dược điển Việt Nam xuất bản lần thứ năm (DĐVN V) chỉ mới kiểm soát hàm lượng chất chiết được trong dược liệu, chưa kiểm soát các nhóm hoạt chất như triterpenoid, Dược điển Mỹ cũng đã xây dựng chuyên luận kiểm soát chất lượng linh chi đỏ dựa trên 10 triterpenoid, sử dụng chất chuẩn chính là acid ganoderic A và cao chuẩn, nhưng các hoạt chất này có giá thành khá cao và khó khăn khi nhập khẩu. Vì vậy, để góp phần đề xuất nâng cấp chuyên luận linh chi đỏ trong DĐVN V, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này để thiết lập chất đối chiếu.

Nguyên liệu

Nấm linh chi đỏ (Ganoderma lucidum) được thu hái vào tháng 2 – 3 năm 2019  tại Đắk Lắk (Công ty Cổ phần Phát triển Dược Tây Nguyên cung cấp). Nấm linh chi đỏ được lưu trữ và bảo quản tại Khoa Nghiên cứu – Phát triển – Viện Kiểm nghiệm Thuốc Thành phố Hồ Chí Minh, đạt yêu cầu kiểm tra chất lượng theo DĐVN V và Dược điển Mỹ (USP 41).

Phương pháp nghiên cứu

- Chiết xuất và phân lập

- Kiểm tra độ tinh khiết

Kết luận

Từ dược liệu nấm linh chi đỏ đã được đánh giá chất lượng đầu vào, bằng phương pháp ngấm kiệt, phương pháp sắc ký cột và sắc ký lỏng điều chế đã phân lập được 3 hợp chất. Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được thông qua kết quả đo phổ hồng ngoại, phổ khối, phổ cộng hưởng từ hạt nhân và so sánh với các dữ liệu công bố của các hợp chất liên quan. Ba hợp chất phân lập được xác định cấu trúc là: Acid lucidenic N (A), acid lucidenic E2 (B) và ganodermanontriol (C), là những chất thuộc nhóm triterpenoid, cũng là nhóm thành phần hóa học đặc trưng của nấm linh chi đỏ. Đây là nghiên cứu giúp cho việc tiêu chuẩn hóa dược liệu này cũng như các thành phẩm của chúng, thiết lập chất chuẩn chất đối chiếu và đề xuất nâng cấp chuyên luận linh chi trong Dược điển Việt Nam.